Spelen = tijdverdrijven met bijbedoelingen
Bij spelen gedragen we ons anders dan we eigenlijk zouden willen, we doen ons anders voor dan we echt zijn, we spelen een of ander spel. Herken je deze spelen?
“De koele vrouw”: me ongenaakbaar tonen (al zou een gesprek met die man me wel liggen).
“De baas in huis”: het moet zo, omdat ik het zeg (anders moet ik mijn ongelijk of onkunde toegeven).
“De macho”: me stoer en als een durver voordoen (kende ik maar een natuurlijker manier om dat meisje te verleiden).
“De alweter”: ik heb nu eenmaal het imago dat ik veel weet (al wil ik af en toe eens kunnen zeggen: “ik weet het niet”).
“De mokker”: kijk eens wat je mij hebt laten doen (ik zou liever zelf mijn verantwoordelijkheid kunnen opnemen).
“De sufferd”: kijk eens hoe ik mijn best heb gedaan, ik ben onschuldig (al zou ik gewoon mezelf willen zijn).
“De ouder”: het is een schande hoe de jeugd er tegenwoordig bijloopt (kon ik me ook maar wat nonchalanter kleden).
“De criticus”: die politicus is een mooiprater (ik wou dat ik het ook zo goed kon zeggen).
De bijbedoelingen van een spel kunnen divers zijn: zelfkastijding (zoals bij de alcoholist), vergeving krijgen, straf vermijden, angst afweren, verzachten van schuldgevoelens, vermijden van intimiteit, vermijden van confrontatie met de eigen tekortkomingen, zelfrechtvaardiging, rechtvaardiging van woede (zich kwaad maken geeft dikwijls een verborgen seksueel genot), geruststelling … De spelen en de spelers zijn nooit eerlijk. Je moet eens opletten hoe graag de mensen een spel spelen bij sociale bijeenkomsten en hoe goed ze erin zijn.
Neem nu mevrouw Dame die de aandacht van het gezelschap naar zich toetrekt. “Nu heb ik toch wat voor, mijn man komt tegenwoordig zeer laat naar huis telkens hij naar een of andere vergadering moet!” “Waarom ga je niet mee?” “Ja, maar dat wil hij niet.” “Waarom maak je niet iets lekkers klaar voor hem tegen dat hij thuiskomt?” “Ja, maar dat heb ik al geprobeerd en dan zit ik daar met eten dat koud wordt!” “Waarom ga je zelf ook niet op stap, naar een cursus bloemschikken of zo?” “Ja, maar dat zou te duur uitkomen!” “Waarom doe je niet …” “Ja, maar …” De anderen proberen mevrouw Dame te helpen. Het lukt niet. Mevrouw Dame wil immers niet geholpen worden, ze wil het spel spelen en winnen om haarzelf gerust te stellen. Dan hoeft ze niet toe te geven dat ze de situatie niet aankan. Iedereen speelt zulke spelen mee. Iemand die het spel zou bederven met een uitspraak als: “Mevrouw Dame, daar heb je een serieus probleem, wat jammer voor jou!” zou door de anderen maar vies bekeken worden.
Een ander voorbeeld. De zelfstandige, mijnheer Winkel beklaagt er zich over dat hij geen goede winkeljuffrouw kan vinden. “Een goede winkeljuffrouw vind je tegenwoordig niet meer!” “Waarom zet je geen advertentie in de streekkrant?” “Ja, maar toen ik dat deed, is er geen kat op afgekomen!” “Waarom schakel je geen interim-bureau in?” “Ja, maar je weet zeker niet hoe duur dat is?” “Waarom zoek je het niet ergens in de familie?” “Ja, maar in mijn familie is er niemand die dat zou kunnen doen!” “Waarom doe je niet …” “Ja, maar …” Mijnheer Winkel wint het spel, hij voelt de voldoening van een tijd lang in de belangstelling gestaan te hebben (slagen binnengehaald te hebben) zonder te hebben moeten toegeven dat hij met een probleem zit dat hij niet aankan. Intussen is de tijd verstreken waarbij “de anderen” hem niet hebben kunnen helpen, met een lichte frustratie achterblijven (ik had zo graag een goede oplossing voor zijn probleem aangereikt!) en liever wat anders hadden willen doen (zelf in de belangstelling staan?)
Of nog. Een alleenstaande dochter, juffrouw Meid, zegt tegen haar vriendinnen: “Ik kan met mijn ouders niet overweg!” “Waarom praat je het niet eens uit tijdens een of ander feestmaal?” “Ja, maar dan voert onze pa het grote woord en komt het er niet van!” “Waarom schrijf je niet eens een briefje waarin je alles uitlegt?” “Ja, maar op de brief die ik eens geschreven heb, heb ik nog steeds geen antwoord gekregen!” “Waarom doe je niet …” “Ja, maar …” Juffrouw Meid wint het spel, maar deze troost lijkt me mager in vergelijking met het onopgelost probleem waarmee ze zit.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten